Lekgotla la mabone a matala a go rarolla R101m, le fediša ntwa ya molao yeo e tšerego mengwaga ye mentši magareng ga Khomišene le Sehlopha sa Willowton ka ga ditatofatšo tša go beakanya ditheko le karoganyo ya mmaraka

Lekgotla la Phadišano (“Tribunal”) le tiišeditše tumelelano ya tumelelo magareng ga Sehlopha sa Willowton (“Willowton”) le Khomišene ya Phadišano (“Khomišene”), le fediša ditsheko tša nako ye telele magareng ga mekgatlo go tloga ka 2016.

Tumelelano ya tumelelo, yeo e tiišeditšwego bjalo ka taelo ke Lekgotla, e fediša mengwaga ya dingangišano tša molao ka ga ditatofatšo tša go beakanya ditheko le karoganyo ya mmaraka ka lekaleng la oli ye e jegago. Se se akaretša tšhelete ya tefelo ya R1 milione ke Willowton le maitlamo a dikgahlego tša setšhaba ao a nago le boleng bja R100 milione mo mengwageng ye mehlano ye e tlago.

Molato wo o thomile ka Dibatsela 2016 ge Khomišene e thoma dinyakišišo ka ga Willowton le difeme tše dingwe ka lekaleng la oli ye e jegago, ka lebaka la kgonagalo ya go tshela Molao wa Phadišano (“Molao”). Dinyakišišo di be di lebišitšwe go ditleleimi tša go kwanantšha go beakanya ditheko le go arola mebaraka ya oli ye e jegago, go akaretšwa makhura a go baka le margarine, go thwe e boela morago go 2007.

Go sa šetšwe lelokelelo la ditlhohlo tša molao ke Willowton le ditsheko tše di tšerego nako ye telele, mahlakore ka bobedi a fihleletše kwano, yeo Lekgotla le e tiišeditšego bjalo ka taelo. Dipeelano ka botlalo tša tumelelano ya tumelelo di ka fihlelelwa mo wepsaeteng ya Lekgotla go mo. Kakaretšo e latela ka fase:

Willowton o dumela go dira tefo ya tefelo ya tšhelete ya R1 milione.

Willowton e tšwetše pele go dumelelana le maitlamo a dikgahlego tša setšhaba ao a kopanywago go tšhelete ya R100 milione mo lebakeng la mengwaga ye mehlano bakeng sa tšwetšopele ya dikgahlego tša setšhaba ka moya wa maikemišetšo a dikgahlego tša setšhaba a Molao. Maitlamo a ke:

1. Sekhwama sa Besari - Trasete ya Thuto: Trasete ya Thuto ya Shoaib Moosa goba Trasete ya Thuto ya Dawood Hassam Moosa

   Sehlopha sa Willowton se itlama gore Trasete ya Thuto e tla hlongwa bjalo ka Trasete ya Thuto ya Shoaib Moosa goba Trasete ya Thuto ya Dawood Hassam Moosa. (Mohu Morena Shoaib Moosa yo a hlokofetšego ka la 15 Diphalane 2024, o lahlegetšwe ke morwa wa gagwe wa mahlalagading ka la 30 Diphalane 2022).

   Trasete ya Thuto e tla hlongwa bjalo ka Sekhwama sa Disarari gomme Sehlopha sa Willowton se tla neela ka palomoka ya tšhelete ya R20 milione mo lebakeng la mengwaga ye 5 (ke gore, R4 milione ka ngwaga lebaka la mengwaga ye 5).

   Ditšhelete tše di tla hwetšagala go baithuti ba thuto ya godimo bao ba nyakago thekgo ya ditšhelete kudu le bao e lego batho bao ba hlokago historing go tšwa dikolong tšeo di hlokago. Baamogedi ba dibasari tše bjalo ba tla akaretša bonnyane, 60% ya baithuti ba basadi.

   |

2. Thekgo ya Dijo le Dijo go Mekgatlo yeo e sego ya Mmušo I yeo e sa dirego Poelo

   Sehlopha sa Willowton se itlama go dira moneelo wa ditšweletšwa tša dijo le dijo tšeo di tšweleditšwego ke sona ka boleng bja R30 milione mo lebakeng la mengwaga ye 5 (ke gore, R6 milione ka ngwaga mengwaga ye 5).

   Maikemišetšo a boikgafo bjo ke go rarolla tlala le bodiidi ditšhabeng tšeo di hlokago kudu, gomme ka fao, meneelo ya dijo le ya go rekiša dijo ya Willowton e tla ba go Mekgatlo ye e ngwadišitšwego yeo e sego ya Mmušo/yeo e sa dirego Poelo yeo e hlokomelago batho bao ba hlokago historing.

   |

   Khomišene e swanetše go tsebišwa le go dumelela Mekgatlo yeo e sego ya Mmušo yeo e tlago ba le maikarabelo a taolo ya maitlamo ao a boletšwego ka mo godimo.

3. Theko Go tšwa go Baabi ba Ditirelo tša Matlafatšo ya Ekonomi ya Bathobaso

   Sehlopha sa Willowton se itlama gape go reka ditšweletšwa le/goba ditirelo, go akaretšwa ditirelo tša dithulaganyo, go tšwa go dikhamphani tša Maemo a 1 tšeo di ruilweng ke B-BBEE go fihla go boleng bja R50 milione mo lebakeng la mengwaga ye 5 (ke gore, R 10 milione ka ngwaga mengwaga ye 5).

Willowton e latola gore e robile Molao bjalo ka ge go bolelwa ke Khomišene.

Ka lebaka la High Couh Ditsheko tša kgorotsheko, dinyakišišo le tharollo ya taba ye di be di diegile, go se na dikhwetšo tše di dirilwego. Le ge go le bjalo, mahlakore ka bobedi a ile a dumelelana go rarolla taba ye go tliša tsheko yeo e bitšago tšhelete ye ntši le yeo e tšerego nako ye telele phethong: “Go fihlelela tharollo go hola mekgatlo ka moka yeo e amegago gomme go tla kgontšha Sehlopha sa Willowton le Khomišene go rarolla ditsheko tšeo e lego kgale di ngangišanwe, go bea ditaba tše khutšong le go tšwela pele ka tsela ye e agago”.

Ka fase ga dipeelano tša tumelelano ya tumelelo yeo e tiišeditšwego ke Lekgotla, Willowton e dumela go ithiba go tsenela boitshwaro bjo bongwe le bjo bongwe bja kgahlanong le phadišano bjo bo ka bago kgahlanong le Molao nakong ye e tlago - le go hlama le go phethagatša lenaneo la kobamelo ya molao wa phadišano bjalo ka karolo ya tlhako ya yona ya taolo ya dikhamphani.

Tumelelano ye ya tumelelo e tsenywa tharollo ka botlalo le ya mafelelo ya ngongorego ya Khomišene. Khomišene e tiišetša gore ga go na ditaba tše dingwe tšeo ga bjale di nyakišišwago tšeo di akaretšago Willowton. Willowton e tla gogela morago kgopelo ya yona ya tshekatsheko ka Kgorongkgolo ya Tsheko ya North Gauteng ka mokgatlo wo mongwe le wo mongwe o rwele ditshenyagalelo tša wona tša molao.

Ka Dibatsela 2016, Khomišene e thomile dinyakišišo ka ga Willowton, Wilmar, F. R. Waring, Africa Sun Oil, Epic Foods, Sea Lake, le Unity Food Products ka lebaka la go bewa ga ditheko tšeo go thwego di beilwe le karoganyo ya mmaraka, go thulana le Molao. Dinyakišišo di be di lebišitšwe go dipolelo tša gore dikhamphani tše di dirile kwano go beakanya ditheko le go arola mebaraka ya oli ye e jegago, go akaretšwa makhura a go baka le margarine, go tloga ka 2007.

E ntšhitšwe ke:

Gillian de Gouveia, Molaodi wa Dikgokagano

Legatong la Lekgotla la Phadišano la Afrika Borwa

Sele: +27 (0) 82 410 1195

E-Mail ya go dira dilo: GillianD@comptrib.co.za

Twitter: @comptrib