Lekgotla la Phadišano (“Tribunal”) le ganne kgopelo ya mokgekolo yeo e tlišitšwego ke MultiChoice (Pty) Ltd (“MultiChoice”) tabeng yeo e lebanego le kopanyo yeo go thwego e tsebišwa magareng ga MultiChoice le South African Broadcasting Corporation (SOC) Ltd (“SABC”).
Molato wo o tšwelela go tšwa go ngongorego yeo e tsentšwego ke Caxton le CTP Publishers and Printers Limited, S.O.S Support Public Broadcasting Coalition le Media Monitoring Project Benefit Trust (“bakgopedi”). Bakgopedi ba latofatša gore Tumelelano ya Kabo ya Kgwebo le ya Master Channel (“tumellano”), yeo e phethilwego magareng ga MultiChoice le SABC ka 2013, e bopile kopanyo ye e tsebišwago ka fase ga Molao wa Phadišano (“Molao”), le gore mekgatlo e paletšwe ke go tsebiša Khomišene ya Phadišano (“Khomišene”) bjalo ka ge go nyakega ka Molao.
Mabapi le tumelelano ye, SABC e dumeletše go dumelela MultiChoice go rwala dikanale tša yona tša go se šitišwe tša go sepela moyeng ka bolokologi go diforamo tša peeletšo tša MultiChoice, i.e. M-Net, ka go ananya tefo, ka temana yeo e dumelelago MultiChoice go fediša goba go emiša tumelelano le go kgopela pušetšo ge e ba SABC e šitišitše dikanale tša yona tša go sepela ka bolokologi.
KamanoKa Hlakola 2015, bakgopedi ba ile ba batamela Lekgotla bakeng sa taelo ya go gapeletša MultiChoice le SABC go tsebiša tumelelano ye bjalo ka kopanyo. MultiChoice le SABC di ile tša ganetša kgopelo ye. Lekgotla le ile la gana kgopelo yeo ka Hlakola 2016, la hwetša gore bakgopedi ga se ba bontšha gore tumelelano yeo e bopa kopanyo yeo e tsebišwago. Bakgopedi ba dirile boipiletšo go Kgorotsheko ya Boipiletšo ya Phadišano (“CAC”) yeo, go ya ka bohlatse bjo bo bego bo le gona ka nako yeo, e ilego ya thekga sephetho sa Lekgotla ka Mosegamanye 2016, eupša ya laela mekgatlo go fa Khomišene ditokomane ka moka tše di amanago le yona gore e nyakišišwe le gore e bege dikhwetšo tša yona go Lekgotla.
Nakong ya dinyakišišo, go ile gwa tsoga ngangišano ka ga maatla a Khomišene a go bitša batho. Ka Lewedi 2018, Kgorotsheko ya Molaotheo e tiišeditše tokelo ya Khomišene ya go šomiša maatla a yona a dinyakišišo ka botlalo. Khomišene e ile ya lebelela ditokomane tšeo di rometšwego ke MultiChoice le SABC gomme ya botšološiša dihlatse tša SABC le MultiChoice’s. Khomišene e phethile dinyakišišo tša yona gomme, ka Ngwatobošego 2018, e rometše pego go Lekgotla yeo e phethago ka gore tumelelano ye e kgontšhitše MultiChoice go tutuetša tlhahlo ya maano ya SABC, ka go realo e bopa kopanyo ye e tsebišwago.
Ke moka Lekgotla le ile la kgopela afidafiti ya tlaleletšo go tšwa go Khomišene. Se se ile sa faelwa ka Moranang 2021 gomme sa tiišetša gape sephetho sa Khomišene sa kopanyo ye e tsebišwago. Ge e arabela, MultiChoice e tlišitše kgopelo ya mokgekolo yeo e kgopelago Lekgotla go:
- tsebagatša gore dintlha tšeo di tšweleditšwego ke Khomišene le bakgopedi ga di bope kopanyo ka fase ga karolo ya 12(2)(g) ya Molao; le
- nyatša kgopelo ye kgolo motheong woo.
Ka morago ga theeletšo, Lekgotla le ganne kgopelo ya mokgekolo ya MultiChoice.
Lekgotla le hweditše ka tsela ye: “Ga re kgotsofale gore go dipalo ka moka tše di kgonegago tša dintlha bjalo ka ge di hlagišitšwe ka go diafidafiti tša Khomišene, Pego ya yona, le diafidafiti tša Caxton, Media Monitoring le S.O.S, gore ga go na lebaka la kgato leo le dirilwego gore phetho ya Tumelelano ye e file Multichoice maatla a go tutuetša pholisi ya SABC, yeo ge e ka hlongwa, e bego e tla bopa karolo ya kopanyo ka dipeelano 12(2)(g) ya Molao”.
Taba ya bogareng, ya ge eba phetho ya tumelelano e hlotše kopanyo go ya ka karolo ya 12(2)(g) ya Molao, yeo e swanetšego go lebelelwa ka kgopolo ye e nabilego (go ya ka tlhahlo ya CAC kahlolong ya yona), e rotoša ditaba tše di raraganego tša bobedi nnete le molao gomme mafelelong e ka ama phadišano ka mebarakeng ye e lebanego le dimilione tša bareki ba Afrika Borwa. Dintlha tše ntši tšeo go ngangišanwago ka tšona tabeng ye tšeo di amanago le taolo go ya ka karolo ya 12(2)(g) ya Molao, go ya ka pono ya Lekgotla, ga se tša swanela gabotse go phethwa ka mokgekolo gomme di ka laolwa fela ka seemo sa tšona sa maleba ka go theeletša bohlatse bja molomo.
Lekgotla le lemogile gore go swanetše go ba kgahlegong ya setšhaba gore ditirišano tšeo di akaretšago mogaši wa setšhaba di hlahlobje ka go ela hloko kudu morero wa Molao. Lekgotla le lemogile gape gore e tla ba mo go sa swanelago go dumelela kgopelo ya mokgekolo ka ge e tla tloga taelong ya CAC, yeo e balwago ka gare ga seemo sa kahlolo ya CAC, gammogo le kahlolo le taelo ya Kgorotsheko ya Molaotheo, yeo e laetšego Lekgotla go theeletša taba ye gape, le šomiša maatla a lona a go nyakišiša. Maemong a, kgopelo ya mokgekolo ya MultiChoice e a lahlwa. Kgopelo ye kgolo e tla tšwela pele go theeletšo ka ga mohola wa yona ka nako ye e swanetšego.
Mabaka a Lekgotla la sephetho sa lona a tla hwetšagala phatlalatša ka nako ye e swanetšego, ge ditleleimi dife goba dife tša sephiri ke mekgatlo di hlahlobja le go phethwa.
E ntšhitšwe ke:
Gillian de Gouveia, Molaodi wa Dikgokagano
Legatong la Lekgotla la Phadišano la Afrika Borwa
Sele: +27 (0) 82 410 1195
E-Mail ya go dira dilo: GillianD@comptrib.co.za
Twitter: @comptrib
Morago go Ditokollo tša Boraditaba