Lekgotla le lokolla mabaka a lona a feletšego a go thibela kgwebišano ya Vodacom / Maziv

Kgwebišano ye e šišintšwego e amana le mebaraka ye e fapanego yeo e amago phihlelelo ya inthanete/datha le theko ya ka moso, gomme e na le ditlamorago go dimilione tša bareki ba Afrika Borwa bao, bjale le ka go oketšega nakong ye e tlago, ba nyakago phihlelelo ya datha le ditirelo tša inthanete tše di sa bitšego kudu. Lekgotla le hlokomela: “Taba e akaretša tirelo ye bohlokwa kudu – ditirelo tša datha/inthanete le ditshenyagalelo tša tšona tša ka moso go bareki ba dimilione tša Afrika Borwa. Sephetho sa rena se re rwele kudu ka ge se na le ditlamorago go bareki ba dimilione tša Afrika Borwa bao bjale le ka go oketšega nakong ye e tlago ba nyaka phihlelelo ya ditirelo tša datha le inthanete tšeo di sa bitšego kudu”; gomme go tšwela pele go hlokomela “Go feta fao, ditlamorago go setšhaba tšeo di tšwelelago go tšwa go kopanyo ye ye e šišintšwego di fihla kgole ka gore di elela gabotse go feta fela lekala la dikgokagano tša megala ka bolona ka ge bareki ba mafelelo bao ba nyakago phihlelelo ya ditirelo tša datha/inthanete tše di sa bitšego kudu, le ditshenyagalelo tša ka moso tša lebaka la magareng le le letelele tša ditirelo tše, di ama dimilione tša bareki ba Afrika Borwa le mafapha ka moka a ekonomi ao a šomišago ditirelo tše bjalo.”

Ka morago ga go lebelela bohlatse ka moka bja nnete le bja ekonomi, go akaretšwa ditokomane tša maano tša ka gare tša mekgatlo ya kopanyo, Lekgotla le hweditše bobedi dipelaelo tša phadišano ye e rapaletšego le ye e emego mabapi le mebaraka ye mmalwa ya maleba ya ditšweletšwa/tirelo, bjalo ka ge re hlaloša ka botlalo ka fase.

Vodacom bjalo ka MNO e mafolofolo kabong ya ditirelo tša lentšu, melaetša le ya data tša wholesale le mabenkele a sellathekeng go bareki ba bodulo le ba kgwebo. E bile e mafolofolo maemong a go fapafapana a ketane ya boleng bja dikgokagano tša megala, e šomiša dika tša kgwebo tše di fapafapanego go aga, go hwetša le go hira mananeokgoparara le go rekiša ditirelo ka go šomiša mananeokgoparara ao. Sa bohlokwa, e bile e na le tlhale ya bosetšhaba ya go sepela ka nako ye telele, ya metro backhaul le ya maele ya mafelelo, go akaretšwa FTTH le tlhale go kgwebo (“FTTB”). E swere dilaesense tše mmalwa tša tšhomišo ya sepektheremo sa sellathekeng le sa microwave.

Lekgotla le hlokomela mabaka a lona gore Afrika Borwa e na le histori ya theko ya godimo ya datha ya sellathekeng yeo mo mengwageng ya morago bjale e fokotšegilego ka morago ga tsenogare gare ga tše dingwe ke Khomišene ya Phadišano (“Khomišene”).

Maziv ke khamphani yeo e laolwago ka botlalo ya Community Investment Ventures Holdings (Pty) Ltd (“CIVH”). CIVH e laolwa mmogo ke mekgatlo ye e itšego, yeo e nngwe ya yona e feleletšago e laolwa ke Remgro Limited.

Dikhamphani tše kgolo tše di šomago tša CIVH ke DFA le Vumatel. DFA ke bobedi moabi wa mananeokgoparara a tlhale le FNO. Vumatel ke FNO yeo e fanago ka phihlelelo ye e bulegilego FTTH and Mananeokgoparara a FTTB maemong a maele a mafelelo go Baabi ba Ditirelo tša Inthanete (“ISPs”).

Matshwenyego a ile a tšweletšwa nakong ya dinyakišišo tša Khomišene ke batho ba boraro ba go fapafapana ka ga kgwebišano ye e šišintšwego gomme Khomišene e šišinya thibelo ya kgwebišano. Matshwenyego ao a tšweleditšwego ke batho ba boraro a akaretša matshwenyego ka ga go kopanywa ga mmaraka, matshwenyego a rapaletšego, tsenyo ya go ema thwii le go thopša ga bareki, go kopanya, matshwenyego a go swarelela a mohola wa mošutiši wa pele, matshwenyego ao a theilwego go 5G, go tlošwa ga mophadišani, matshwenyego a phapantšho ya tshedimošo le matshwenyego ka ga (go swanelega ga) maemo a phihlelelo ye e bulegilego. Bontši bja batho ba boraro bao ba dirilego ditlhagišo ba be ba na le kgopolo ya gore kgwebišano ye e šišintšwego e swanetše go thibelwa le gore ga go dipheko tšeo di tlago go lekana go rarolla dipelaelo tšeo. Le ge go le bjalo, batho ba itšego ba boraro ba dirile ditšhišinyo tša pheko.

Kgoro ya Kgwebišano, Intasteri le Phadišano (“dtic”) yeo e emetšego Tona, le Mokgatlo wa Bašomi ba Dikgokagano (“CWU”) ba tšere karolo theeletšong mabapi le ditaba tša dikgahlego tša setšhaba. Dtic ga se ya dira kgopelo ya go tsena ditaba gare mabapi le ditaba tša phadišano gomme ka fao ga se ya tšea karolo ditshepedišong mabapi le efe goba efe ya ditaba tša phadišano. E ile ya romela gore e tla obamela dikhwetšo tša Lekgotla mabapi le ditaba tša phadišano.

Lekgotla le file ditokelo tša tsenogare tše di hlalošitšwego go Pula le MTN mabapi le ditaba tša phadišano. Difeme tše ke bobedi bareki le baphadišani ba mekgatlo ya kopanyo. Khomišene e ile ya bitša dihlatse tša nnete go tšwa Telkom le Frogfoot go hlatsela.

Di-FNO tše nnyane tšeo di šomago ka Afrika Borwa le dibapadi tše dingwe tše nnyane ka lekaleng, go akaretšwa di-ISP tše nnyane, ga se tša tšea karolo theeletšong. Le ge go le bjalo, Mokgatlo wa Baabi ba Ditirelo tša Inthanete (“ISPA”), ​​wo ga bjale o nago le maloko a 204, o tšweleditše matshwenyego nakong ya dinyakišišo tša Khomišene, o bolela gore kgwebišano ye e šišintšwego e tla fetoša sebopego sa mmaraka wa tlhale ka Afrika Borwa yeo e bopago kotsi ye kgolo go bokgoni bja maloko a yona go phadišana ka mmarakeng wa mabenkele bakeng sa kabo ya phihlelelo ya inthanete le ditirelo tše di amanago le yona.

Mabaka a Lekgotla, ao a akaretšago matlakala a go feta 350, a na le ditšhupetšo tše ntši tša ditokomane tša maano le dipalopalo tše di itšego tša khamphani tša dibapadi tše di fapanego ka intastering tšeo di hlatsetšego le go fa tshedimošo/datha. Mekgatlo ka moka yeo e amegago bjale e tla fiwa sebaka sa go kgopela sephiri godimo ga dipalo le tshedimošo ye nngwe ya sephiri. Ditleleimi tše di swanetše go hlohleletšwa gomme di tla hlahlobja ke Lekgotla. Ka morago ga tshepedišo ye, phetolelo yeo e sego ya sephiri ya mabaka a Lekgotla e tla phatlalatšwa wepsaeteng ya Lekgotla go www.comptrib.co.za

Ditaba tše ntši tšeo di ngangišanwago magareng ga mekgatlo tšeo di šongwago ka mabaka a Lekgotla di akaretša gare ga tše dingwe:

• lebaka la nnete la kgwebišano ye e šišintšwego (go akaretšwa taba ya seo se bitšwago taolo ya tirišano) le ditšhušumetšo tša mekgatlo ya kopanyo ya ka morago ga kopanyo;
• mapheko a phadišano le ditlamorago tša kgwebišano ye e šišintšwego yeo e amanago le mebaraka ye e latelago:
  • gore goba go se bjalo tlhale ye lefsifsi vs ye e bonešitšwego e mebarakeng ya maleba ye e aroganego le maemo a mmaraka a DFA; le
  • tlhalošo ya mmaraka mabapi le broadband ya ka gae le (tekanyo ya) tirišano ya phadišano magareng ga FWA le FTTH;
• dikganetšo tša maleba go akaretšwa le phadišano, peeletšo le phatlalatšo ya tlhale ya go ganetša dintlha;
• ditlamorago tše di rapaletšego tša kgwebišano ye e šišintšwego yeo e amanago le mebaraka ye e latelago:
  • tlhale ya metro le FTTB phadišano ya nnete le yeo e ka bago gona ya ka moso; le
  • tirišano ya phadišano magareng ga FWA le FTTH, go akaretšwa le nakong ye e tlago;
• ditlamorago tša photefolio, ka go lebanya dipelaelo tša go kopanya ka morago ga kopanyo;
• go thopša ga dithoto ka go ema thwii mabapi le:
  • metro/FTTS yeo e šomišwago ke di-MNO;
  • metro ya wholesale le FTTB yeo e šomišwago ke di-FNO; le
  • FTTH/FTTB ya wholesale yeo e šomišwago ke di-ISP;
• go lekane le go šoma gabotse ga mekgatlo ya kopanyo’ maemo ao a šišintšwego kudu a boitshwaro (le a go rekiša sebopego se tee); le
• ditlamorago tša kgahlego ya setšhaba tša kgwebišano ye e šišintšwego go akaretšwa le go kgethegile ga kopanyo ya ditlamorago

Re fana ka kakaretšo ya kgwebišano ye e šišintšwego le dikhwetšo tše bohlokwa tša Lekgotla tšeo di dirilwego ka mabaka a lona:

Ka dipeelano tša of kgwebišano ye e šišintšwego, Vodacom e tla hwetša go ba le dišere ka Maziv ka go ingwadišetša dishere, go hwetša dishere le go rekišetša Maziv dithoto. Vodacom e tla thoma ka go fihlelela 30% ya go ba le dišere. Ka morago e tla ba le kgetho ya go ingwadišetša dishere tša tlaleletšo, tšeo di bego di tla oketša go ba le dishere ga yona ka Maziv go fihla go 40%.

Vodacom e tsebišitše phatlalatša gore e beeletša go fihla go R14 billion ka Afrika Borwa ka kgwebišano ye e šišintšwego. Re lemoga gore karolo ye bohlokwa ya tšhelete ye e amana le dithoto tša Vodacom tšeo di tlago fetišetšwa go Maziv go ya ka kwano ye. Se se tla oketša maemo a mmaraka a moemedi yo mogolo wa tlhale ka Afrika Borwa, Maziv.

Go ya ka kelo ya rena ya bohlatse bja nnete Vodacom e tla, ka seabe sa yona se segolo go Maziv le ditokelo tše dingwe tše bohlokwa, e tla ba le ditokelo tše di nabilego tša go tšea diphetho le maatla maemong a bengdišere, molaodi gaešita le komiti mabapi le Maziv gammogo le dikhamphani tša yona tša ka fasana le dikhamphani tše di laolwago tša babeeletši. Re hlaloša ka mabaka a rena ka fao ditšhušumetšo tša kgwebo le tša ekonomi tša mekgatlo ya kopanyo di sepelelanago ka gona ka morago ga kopanyo.

Mekgatlo ya kopanyo e rometše gore Vodacom gare ga tše dingwe e rata go beeletša ka Maziv ka lebaka la gore Maziv e na le bokgoni bja moswananoši, tsebo le bokgoni bja go phatlalatša tlhale ka tekanyo le ka lebelo.

Go ralala le kelo ya rena re file boima go ditokomane tša ka gare, tša maano le tše dingwe tša mekgatlo ya kopanyo ka ge ditokomane tše, go fapana le dipolelo tša dihlatse tša nnete tša mekgatlo ya kopanyo, di hlotšwe ka tsela ye e tlwaelegilego ya kgwebo gomme ga se tša lokišetšwa ka go lebanya theeletšo ye ya kopanyo.

Ka morago ga go lebelela bohlatse bja maano le bohlatse bja nnete bja hlatse (go akaretšwa dipotšišo tša go selaganya), re phethile ka gore lebaka la nnete la CIVH la kgwebišano ye e šišintšwego ke la go itšhireletša ka tlhago mabapi le bobedi DFA le Vumatel, bjalo ka ge go hlagišitšwe ka ditokomaneng tša maano tša CIVH ka noši. Mabapi le DFA se se amana gare ga tše dingwe le Vodacom yeo e hlomago: (i) FibreCo; le (ii) a TowerCo. Mabapi le Vumatel, e amana le Vodacom go tsebagatša dikgateletšo tša theko go oketša karolo ya mmaraka yeo e ka feletšago ka ntwa ya ditheko ya bosetšhaba yeo e sego gona kwano ye e šišintšwego.

Bohlatse bja nnete bo utollotše dimelo tše bohlokwa tša mmaraka tše di latelago tša FTTH:

1. tiragalo yeo go thwego ke ya bobedi ya ‘go tšea naga’, yeo e lego mabapi le go ba modiriši wa mathomo wa tlhale go phatlalatša tlhale mo lefelong. Go thopša ga naga ga mathomo go amana le mafelo a letseno la godimo/LSM a godimo a naga ya rena, gomme karolo yeo e kgotsofaditšwe (se se tsebja ka intastering bjalo ka karolo ya Motheo gomme se akaretša bareki ba malapa ba go ka ba dimilione tše 2.2 bao ba hwetšago mogolo wa ka godimo ga R30,000 ka kgwedi). Karolo ya FTTH bjale e lebeletše kudu go tšewa ga naga ga bobedi mo go amanago le mafelo a letseno la fase, ditoropo tša bobedi le dinagamagaeng;
2. mehola ye bohlokwa ya mohuduši wa mathomo yeo e thabelwago ke FNO ya mathomo go fa tlhale go lefelo le le itšego la thutafase;
3. ditekanyo tša magareng tša fase kudu tša ‘go aga go feta tekano’ ka go FTTH (go aga go feta tekano go šupa go phetaphetwa ga mananeokgoparara a tlhale ke baabi ba mananeokgoparara a tlhale ba babedi goba go feta bao ba beilego megala ya bona ya faeba ya optic lefelong le tee);
4. ditekanyo tša palogare ya fase ya go amogelwa goba ya go tsenelela ya FTTH moo e phatlaladitšwego (gare ga tše dingwe ka mafelong ao a nago le letseno le legolo); le
5. nyakego ye e golago ya tlhale/data ka Afrika Borwa le letseno la bareki ba Afrika Borwa (le le lekanyeditšwego) leo le šomišwago go inthanete.

Dika tše ke lebaka le le tlwaelegilego magareng ga mekgatlo gomme di maleba kudu go kelo ya rena ya ditaba tša maleba tša go ganetša, mebaraka ya maleba ya setšweletšwa/tirelo le ditlamorago tša phadišano tše di rapaletšego le tša go ema tša kgwebišano ye e šišintšwego. Thei di maleba gape go kelo ya maitlamo a go phatlalatša FTTH ao a thendilwego ke mekgatlo ya kopanyo.

Re ile ra hlahloba dilo tše di fapanego tša go ganetšana i.e. seo se tlago direga/e tla ba seemo seo se sego gona kgwebišano ye e šišintšwego. Mabapi le ‘phadišano counterfactual’ re, go ya ka ditokomane maano le bohlatse bja molomo, re hweditše gore Vodacom ke tšhošetšo ya phadišano go Maziv le gore counterfactual go kgwebišano ye e šišintšwego ke lefase leo Vodacom e ipeago ka go oketšega phadišanong le Maziv.

Mabapi le go hlalošwa ga mmaraka, re hweditše gore go na le mebaraka ya ditšweletšwa ya maleba ye e aroganego ya tlhale ye lefsifsi le ye e bonešitšwego ka go latelelana le gore ditšweletšwa/ditirelo tše ga di bee dithibelo tše bohlokwa tša phadišano go tše dingwe. Se se maleba go mebaraka ya wholesale ya kabo ya faeba ya metro ya wholesale le FTTB ya maele ya mafelelo le FTTH.

DFA ke moabi yo mogolo wa tlhale ye lefsifsi ka Afrika Borwa go di-MNO (FTTS) le go di-FNO (metro backhaul) ka karolo ya mmaraka ya bosetšhaba ye e fetago 80%. Go feta fao, go tlaleletša go maatla a mmaraka wa DFA, yona metseng ye mentši e fa netweke ya tlhale ye lefsifsi ya phihlelelo ye e bulegilego, goba netweke e nnoši ya segokanyipalo se se amogelegago. Go tlaleletša, melao ya ditšweletšwa ya DFA e tsema medu maemo a yona a go buša a mmaraka. Dihlatse tša nnete di hlalositše gore di notletšwe ka gare ga DFA’s dark fiber ecosystem. Se se maleba go bobedi dikelo tša rena tša go rapalala le tša go ema thwii.

Mabapi le ditlamorago tše di rapaletšego tša kgwebišano ye e šišintšwego, re lebeledišišitše ditlamorago tšeo kgwebišano ye e šišintšwego e tlago ba le tšona mabapi le ka go latelelana: (i) go fokotšega ga phadišano ka go FTTH; le (ii) go tlošwa ga mophadišani (wa ka moso), Vodacom, ka go faeba ya metro le FTTB.

Tshekatsheko ya kopanyo, ka tlhago ya yona, e lebelela pele gomme e akaretša kelo ya phadišano ya nnete ya bjale gammogo le ya ka moso, go akaretšwa diphetogo dife goba dife tšeo di tlišitšwego ke kopanyo go mafolofolo a mmaraka le sebopego sa mmaraka (sa ka moso). Re hlokomela: “Tabeng ye re na le bohlatse bja maano go tšwa go ditokomane tša mekgatlo ya kopanyo yeo e lemošago kgahlanong le pono ye e sa fetogego ya mebaraka yeo e theilwego fela godimo ga dikarolo tša bjale tša mmaraka, re ela hloko gare ga tše dingwe bohlatse bjalo ka ge re se phatša mabapi le lebaka la nnete la kgwebišano ye e šišintšwego, go akaretšwa gore kopanyo ye e šišintšwego go tšwa ponong ya Maziv e na le maikemišetšo a go itšhireletša, bjalo ka ditokomane tša maano tša Maziv bontša ka ho hlaka, le phadišano counterfactual”; le

“Kelo ya phadišano ye e sa fetogego ga e kgotsofatše kudu ge kopanyo e na le maikemišetšo a go itšhireletša (bjalo ka ge re lemogile gore Maziv e na le yona) gomme go feta fao e direga ka mebarakeng yeo e thabelago kgolo ye kgolo le ye e fetogago. Tekolo ya ditlamorago tša phadišano tše di fetogago e maleba ge go fiwa gare ga tše dingwe gore sekgoba sa FTTH/FTTB se beakantšwe go tšea naga ya bobedi ka kgolo ya go latela bakeng sa mananeokgoparara a backhaul, a hlohleletšwa ke 5G rollout le yona.”

Tšhomišano ya FWA le FTTH

Tšhomišano ya phadišano magareng ga FWA le tlhale e tiišetšwa ke bohlatse, ka go lebanya go tšwa go pono ya lehlakore la nyakego, i.e. moreki. Bjalo ka ge hlatse ye nngwe e beile, “bareki ba reka data, e sego theknolotši”. Se se bohlokwa ge re lebelela gore FTTH e šuthišetša karolong ya letseno la fase la mmaraka ka Afrika Borwa moo go tla bago le phadišano magareng ga FWA le FTTH ka go lebanya go moreki wa ka thoko, bjalo ka ge re hlaloša go ya ka bohlatse bja nnete.

Re hweditše gore karolong ye kgolo kudu ya mafelo a Vumatel FTTH, ga go na go aga go feta tekano gomme ka fao phadišano e nnoši (ya ka moso) e ka tšwa go FWA bakeng sa ditirelo tša broadband ya ka gae. Bohlatse bja nnete ke gore palogare ya maemo a go tsenelela ga FTTH ka Afrika Borwa a fase kudu go ralala le sepektheremo. Ka lebaka la ditšhušumetšo tša Vodacom tša lehlakore le tee ka lebaka la go ba le dišere ka Maziv, kgwebišano ye e šišintšwego e tla tsidifatša phadišano ka mafelong ao yeo e feletšago ka kotsi go bareki, ka mmarakeng wo o golago. Ge kgwebišano ye e šišintšwego e se gona, Vodacom e tla phadišana ka bogale kudu le FWA ya yona, le mafelong ao Vumatel e nago le tlhale. Phadišano go tšwa go Vodacom e tla oketšega ge go se gona kgwebišano ye e šišintšwego, ya gapeletša Vumatel go arabela ka theko, le ka kakaretšo ya tšhišinyo ya boleng go bareki, go akaretšwa motswako wa lebelo, Dipholisi tša Tšhomišo ya Toka (FUP) le diphuthelwana tša router. Maemo a theko a ama go kgona go reka le tšhomišo, tšeo ka bobedi di gobatšwago ke theko ya godimo.

Tlhalo ya metro le FTTB

Re hweditše gore bohlatse bja nnete bo tiišetša gore Vodacom e na le tlhokego ya maano ya go abelana mananeokgoparara gomme, ka go thulana le nnete, e tla lebelela dikgwebo tša mohlakanelwa le ditirišano go katološa ka tlhale le go phadišana le Maziv. Re ile ra lebelela sebopego sa phadišano se se fetogago seo se tlago ba gona ge go se na kwano ye e šišintšwego, le phadišano yeo e lahlegilego go tšwa go Vodacom ge kgwebišano ye e šišintšwego e be e tla phethagatšwa. Re hlokomela gore ge kopanyo e be e tla phethagatšwa, mehola ka moka yeo e thekgago phadišano ya phadišano ya ka moso go tšwa go Vodacom (le tše dingwe tšeo di ka bago gona), tšeo di bonwago ke Maziv bjalo ka tšhošetšo ye kgolo go dikgwebo tša yona ka ditlamorago go ditheko tša yona, e tla lahlega.

Re phethile ka gore kgwebišano ye e šišintšwego, yeo e fedišago Vodacom bjalo ka mophadišani wa ka moso, e tla fokotša kudu phadišano ye e fetogago ya ka moso ka go faeba ya metro le FTTB go senya kudu bareki ba Afrika Borwa.

Go kopanya ka morago ga kopanyo

Mabapi le matshwenyego a go kopanya ka morago ga kopanyo ao a rotošitšwego ke batho ba boraro re phetha ka gore: “Ditokomane tša maano tša mekgatlo ya kopanyo di utolla gore go kopanya e sa dutše e le nepo ya maano ye bohlokwa ka morago ga kopanyo gomme kopanyo ye e šišintšwego e be e tla, ka lebaka la bogolo bja yona le mehola ye mengwe go tšwa go kopanyo, e tla ba kgontšha go phethagatša leano le.Go kopanya ka katlego ka lebaka la kopanyo go be go tla tsepamiša medu gape go buša ga Maziv ka gare ga tlhale, le go tsema medu boemo bja mmaraka bja Vodacom ka go sellathekeng Ka fao go kopanya ka morago ga kopanyo ke taba yeo e tshwenyago ye e itšego ya kopanyo”.

Re lekotše mafelo a mararo a magolo ao a tshwenyago go ya ka go swana ga go ema thwii mo go tšwelelago magareng ga mediro ya mekgatlo ya kopanyo, e lego: (i) go thopša ka phihlelelo ya metro backhaul yeo e amago di-MNO; (ii) go thopša ga phihlelelo ya metro backhaul le FTTB ya leswiswi yeo e šomišwago ke di-FNO; le (iii) go thopša ga phihlelelo ya FTTH/FTTB ya wholesale yeo e šomišwago ke di-ISP tša mabenkele le bakeng sa kgwebo. Re phethile ka gore kgwebišano ye e šišintšwego e godiša ditlamorago tše bohlokwa tša go thopa ga theko le tšeo e sego tša theko ya go ema thwii maemong a mmalwa, tšeo di tlago lebiša go fokotšegeng mo gogolo ga phadišano ka mebarakeng ye e amegilego.

Mabapi le kotsi go di-MNO tša baphenkgišani tšeo di phadišanago le Vodacom re hweditše, gare ga tše dingwe, gore maemo a magolo a DFA kabong ya ditseno tša bohlokwa tša tlhale ye lefsifsi bakeng sa kgokagano ya FTTS goba backhaul ya sellathekeng a fa bokgoni bja go gobatša baphenkgišani ba MNO. Re hweditše gape gore setheo seo se kopantšwego se tla ba le tlhohleletšo ya go tšea baphenkgišani ba MNO ba Vodacom go akaretšwa ka mekgwa yeo e sego ya theko yeo e tla bago le ditlamorago tše kotsi tše kgolo go baphadišani ba gomme mafelelong bareki ba bona.

Mabapi le kabo ya ditseno tša tlhale ye lefsifsi go di-FNO tšeo di fago ditirelo tša FTTB tše di bonešitšwego, re ile ra lebelela maemo a magolo a mmaraka a DFA kabong ya FTTB ye lefsifsi ya wholesale, ditekanyo tše bohlokwa tša go ithekga ga bareki ba yona ka ditirelo tša yona, matshwenyego a magolo ao a rotošitšwego ke batšwasehlabelo ba mmaraka le gore go na le mekgwa ye mmalwa ye e šomago ka mmarakeng. Bohlatse bo ile bja šupa gape go ditšhušumetšo tše maatla ka lehlakoreng la mekgatlo ya kopanyo go nyenyefatša baphenkgišani ge go filwe, gare ga tše dingwe, dikgahlego tša bobedi Maziv le Vodacom go gola ka mmarakeng wa FTTB bjalo ka ge go utolotšwe ka ditokomaneng tša bona tša ka gare tša khamphani. Re phethile ka gore setheo seo se kopantšwego se tla ba le bobedi bokgoni le tlhohleletšo ya go tšea dithoto mabapi le kabo ya kgokagano ya metro le FTTB ya lefsifsi ya wholesale go di-FNO, ka kgonagalo ya ditlamorago tše kgolo tša kgahlanong le phadišano go ya ka bokgoni bja di-FNO tšeo di ithekgilego ka ditseno go phadišana ka tlase ga noka go ya go bareki ba kgwebo/dikgwebo le ba ISP, kudukudu ka go bareki ba selegae mebaraka.

Re ile ra lebelela gape kgonagalo ya go thopša ga dithoto kgahlanong le phadišano mabapi le FTTH ya wholesale bjalo ka tsenyo go ditirelo tša FTTH tša mabenkele, le ka go FTTB ya wholesale yeo e šomišwago go hlankela dikgwebo go dikologa naga thwii goba ka di-ISP. Kgwebišano ye e šišintšwego ke yeo e lego gore Vodacom e tla emiša ka mo go šomago bjalo ka FNO ka morago ga kopanyo eupša e tla tšwela pele go šoma bjalo ka ISP le ka go aba ditirelo go bareki ba kgwebo. Go bonagala e tla ema go holega ge Maziv e ka kgetha go e rata go feta di-ISP tša mophadišani wa Vodacom’s downstream. Se se tshwenya kudu ka ge Vumatel (ka FTTH ya wholesale) le DFA (ka FTTB ya wholesale) di šetše di thabela maemo a go eta pele ka mebarakeng ye, ka Vodacom bjalo ka ISP ye maatla le ye e nago le methopo ye mebotse ka tlase ga noka yeo e nago le go ba gona mo gogolo ga thekišo mo go tlago hola setheo seo se kopantšwego. Mabapi le kabo ya bobedi FTTH ya wholesale le FTTB, re phethile ka gore setheo seo se kopantšwego se tla ba le bobedi bokgoni le tlhohleletšo ya go tšea dithoto, ka mekgwa ya theko le yeo e sego ya theko yeo e tlago fokotša kudu phadišano ka bobedi mebarakeng ya tlhale ya wholesale le ya mabenkele go senya baphenkgišani le bareki.Re lemogile gape go se be gona ga ditleleimi tše bohlokwa tša bokgoni bja kopanyo ke mekgatlo ya kopanyo tšeo di ka fetago ditlamorago dife goba dife tša kgahlanong le phadišano.

Mabapi le ditlamorago tša phadišano ka kakaretšo, re ile ra lebelela ditlamorago tša phadišano tša sebopego le tša maano tše di kgobokeditšwego tša kgwebišano ye e šišintšwego. Tshekatsheko ya dikarolo tše di rapaletšego le tša go ema e bontšha mohlwaela wa mekgwa yeo ka yona phadišano e tlago nyenyefatšwa ka lebaka la kopanyo ye e šišintšwego. Tlhago ye e amanago ya mebaraka ya FTTH le FTTB, tlhale ye lefsifsi le ye e bonešitšwego, le maano a taolo ya go ema thwii ka ketane ya kabo ya tlhale ye e nabilego di nyaka go elwa hloko ka bophara ditlamorago tšeo di ka bago gona tša kgwebišano ye e šišintšwego. Gore go na le maatla a mmaraka ka lehlakoreng la setheo seo se kopantšwego maemong a bohlokwa a tshepedišo ya tswalano ya diphedi le tikologo ya tšona ya tlhale go netefatša go elwa hloko phetogo ye bohlokwa ya sebopego yeo e tlišitšwego ke kopanyo ye e šišintšwego yeo e tlago fa ditlamorago go ditheko, boitlhamelo le tlhabollo ya mmaraka bakeng sa bokamoso bjo bo bonagalago. Ditlamorago tša phadišano tša maano karolong ye nngwe ya tshepedišo ya tswalano ya diphedi le tikologo ya tšona di tla feleletša di bopa dipoelo tša phadišano le bareki/bareki karolong ye nngwe.

Mekgatlo ya kopanyo e ile ya thendara dipheko tša go šomana le dipelaelo tša phadišano ye e rapaletšego ka go tloša mananeokgoparara a FTTH. Le ge go le bjalo ga se ba thentara dipheko tšeo di lebanego ka go lebanya le dipelaelo tša go rapalala tša ka moso tše di fetogago tšeo di hlolwago ke kopanyo ye e šišintšwego. Re hweditše seemo sa go rekiša dithoto se na le bothata ka ge se sa sepelelane le mekgwa ye mekaone go ya ka go aba ‘Nako ya go Thekiša ya Mohlokomedi’, go tlogela sekgoba sa go se obamele melao. Se se bohlokwa ke gore go rekiša ga se gwa lekana go rarolla tahlegelo ya sa ruri ya phadišano ya ka moso le phetogo ya sebopego sa mmaraka.

Mekgatlo ya kopanyo e ile ya thendara gape le maemo a boitshwaro ao a lebišitšwego go rarolla dipelaelo tše di fapafapanego tša phadišano ya go ema thwii. Re hweditše dipheko tša boitshwaro e le tša setegeniki kudu ebile di le boima ka tlhago gomme, ka kelo ya rena, di ka se šome gabotse go rarolla dipelaelo tša phadišano ya go ema thwii. Re tšere tlhahlo go tšwa go Kgoro ya Boipiletšo ya Phadišano kahlolong ya yona ya Imerys moo e ilego ya bea mabaka ka tsela ye e latelago: “Ke nagana gore go a dumelelwa gore Lekgotla le bea mabaka ka tsela ye: ‘Go bonagala kopanyo e tla tšweletša SLC [Go Fokotšwa mo gogolo ga Phadišano].Gaešita le ge maemo a šišintšwego a na le kgonagalo e kgolo go feta go se lokiše SLC yeo e ka bago gona, go na le kgonagalo e kwagalago ya gore a e tla palelwa ke go dira bjalo. Ka fao re thibela kopanyo.’” (Kgatelelo ya ka noši)

Mabapi le go hlokomela le go phethagatša dipheko tša phadišano tše di šišintšwego re phethile ka gare ga tše dingwe ka gore: “Go hlokomela le go gapeletša maemo a ka mo go atlegilego, go na le kgonagalo ya gore go tla bea morwalo wo mogolo wa taolo go Khomišene le Lekgotla ge go lebelelwa gore maemo a a telele, a raragane kudu, a boima ebile a na le setegeniki kudu ka tlhago, gomme go feta fao ke a nako ye e sa felego.Balaodi ba phadišano ga ba maemong a go a tšea ka morwalo wo wa taolo ka lekaleng le, gomme ka nnete e sego ka nako ye e sa lekanywego”.

Re ile ra lebelela sephetho sa Kgorotsheko ya Molaotheo ka go Mediclinic sa gore go lebelelwa kopanong efe goba efe go swanetše go akaretša kelo ya dikgahlego tša setšhaba go dumelela goba go gana kopanyo. Bjalo ka ge Mediclinic e be e tshwenyegile ka balwetši le gore kopanyo ye e šišintšwego e tla ba ama bjang, taba ye e feleletša e lebane le bareki ba mafelelo ba ditirelo tša datha/inthanete ka Afrika Borwa, ditirelo tše bohlokwa kudu, le ditshenyagalelo tša ka moso tša ditirelo tše.

Kgato ya mathomo ya kelo ya ditlamorago dife goba dife tša dikgahlego tša setšhaba tšeo di hlolwago ke kopanyo (bobedi tše botse le tše mpe) ke go bona ge eba di lebane le kopanyo, go lebelelwa gare ga tše dingwe (di)kganetšo tša maleba. Ditlamorago ga di tšewe bjalo ka “tše di itšego tša kopanyo” ge e le gore ga di amane le goba ka lebaka la kgwebišano ye e šišintšwego le/goba ge e le gore go na le kgonagalo ya gore di tla direga go sa šetšwe goba ga di gona kgwebišano ye e šišintšwego.

s bontšitšwe ka mo godimo, tshekatsheko ya rena, ka morago ga go ela hloko bohlatse bja nnete le bja ekonomi, e hweditše gore mehola ya dikgahlego tša setšhaba yeo e kgopelwago ke mekgatlo ya kopanyo ka tekanyo ye kgolo kudu ga se ya kopanyo ye e itšego ka mabaka a mmalwa, go akaretšwa gore maitlamo a itšego ao a dirilwego a šetše a bopa karolo ya ditlamo tša go fapafapana tša dilaesense tša Vodacom, ke karolo ya maemo a peleng ao a beilwego ke Lekgotla ka kopanyo, goba a tla direga go sa šetšwe kwano yeo e šišintšwego ge go lebelelwa nnete bohlatse bjo bo amanago le gare ga tše dingwe dimelo tša mmaraka le mafolofolo.

Mabaka a rena re sekaseka ye nngwe le ye nngwe ya maitlamo ao a filwego gomme ra bona ge eba a lebane le kopanyo goba aowa gomme mafelelong re dira mošomo wa go lekalekanya ditlamorago tše botse tše di itšego tša kopanyo goba mehola le ditlamorago tša kgahlanong le phadišano.

Boitlamo bja tšhelete ya go lefelela bja Vodacom bjo bo thendilwego

Boikgafo bja mafelo a 5G a Vodacom

Ka go swana, maitlamo a go phatlalatša a Vodacom mabapi le mafelo a 5G ga se a kopanyo ye e itšego. Maitlamo a yona a go phatlalatša ao a thentarago go ya ka mafelo a 5G ga a kaonafatše go ya go thulana le nnete ka ge bohlatse bja nnete bo tiišetša gore go na le kgonagalo ya gore e tla direga ge go se na kopanyo ye e šišintšwego. Go phatlalatšwa mo e be e le karolo ya maano a Vodacom a pele ga kopanyo, gomme ditokomane tša yona tša maano di bontšha gore boikgafo bja yona go ditirelo tša 5G bo feta maitlamo a go phatlalatša ao a dirilwego go ya ka mafelo.

Mabapi le boikgafo bja go aba tlhale go dikolo, diteišene tša maphodisa le dinolofatši tša tlhokomelo ya maphelo tšeo di swanetšego go fetišwa, re phethile go tšwa go bohlatse bja nnete gore maitlamo ka karolo ye kgolo ga se a kopanyo ye e itšego. Vodacom’s Spectrum License (ka fase ga Ditlamo tša Leago) e nyaka gore e tsenye letsogo go diphetho tša kgokagano tšeo di abelanwago gare ga bao ba nago le dilaesense. Go feta fao, boikgafo mabapi le ditirelo tša mahala tša FTTH go sekolo se sengwe le se sengwe sa mmušo goba sa praebete ga se bjo bo lebanyago go kopanyo ye ka gobane bo sepelelana le ditlamo tše di lego gona tšeo di beilwego ke Lekgotla kopanong ya peleng ya Vumatel/CIVH. Mekgatlo ya kopanyo ga se ya bontšha goba ya lekanyetša ka mo go lekanego mehola efe goba efe yeo go thwego e oketšega yeo e bego e tla hlolwa ke kgwebišano ye ye e šišintšwego go feta le go feta seo se lego ka gare ga ditlamo tša bona tša dilaesense le dipheko tša peleng tšeo di beilwego ke Lekgotla.

Boitlamo bja go phatlalatša FTTH

Mabapi le go phatlalatšwa ga FTTH, Maziv e itlamile gore tšhomišo ya yona ya capex e tla feletša ka gore bonyane magae a milione o tee a fetišwe (i.e., ao a sa kgokagantšwego) le mananeokgoparara motheong wa go kgoboketšwa ka Mafelong a Letseno la Tlase (i.e., Reach le Key Areas) mo lebakeng la mengwaga ye mehlano. Re lemoga gore boikgafo ke bja gore magae a fetišwe e sego a kgokaganywa e le ka kgonthe. Bohlatse bja nnete bo tiišetša gore palogare ya ditekanyo tša go tsenelela ga FTTH ka Afrika Borwa di ka fase ga 50%. Re tšwela pele go lemoga gore ga go na boikgafo bja theko bjo bo thendilwego mabapi le go kgokaganya magae ao a tlago fetišwa mo mafelong a.

Karolo ya Go Fihlelela e akaretša bareki ba go ka ba dimilione tše 4.8 gomme e lebišitšwe metseng ya ka ntle ga toropo moo palogare ya letseno la kgwedi le kgwedi la malapa e lego magareng ga R5 000 le R30 000 ka kgwedi. Karolo ya Senotlolo e šupa malapa a letseno la fase ao a hwetšago mogolo wa ka fase ga R5 000 ka kgwedi, ao a akaretšago bareki ba magareng ga dimilione tše 9 le tše 11.

Go ya ka maemo a dithendara, go magae a milione o tee ao a boletšwego ka mo godimo ao a swanetšego go fetišwa, bonyenyane *[...] magae a tla ba mafelong a Key.

Go thopša ga naga ga bobedi ka FTTH go hudugetše mafelong a letseno la fase a Afrika Borwa ka ge mafelo a letseno la godimo a kgotsofetše. Se se ra gore dibapadi ka moka bjale di na le mahlo a tšona mafelong a letseno la fase moo di nyakago go hwetša mohola wa mošutiši wa mathomo. Bohlatse bja nnete bo šišinya gore baphadišani ba Maziv’s ba tšea karolo ka mafolofolo go tšeeng naga ga bobedi. Ka fao, mabapi le boikgafo bja Maziv bja magae a *[...sekete] ao a tlago fetišwa ka Mafelong a Reach, re phetha ka gore, ka lebaka la dimelo tša mmaraka le mafolofolo, go phatlalatšwa ka mafelong a Reach go tla direga ka lebaka la phadišano ya mmaraka le dimelo tše dingwe tša mmaraka go sa šetšwe ditransekti tše di šišintšwegogo. Phadišano maemong ka moka ao a amegilego ke kgwebišano ye e šišintšwego e tla feleletša e tšweleditše dipoelo tše kaone go bareki ba Afrika Borwa (tšeo di sa amego fela ke dikakanyokgolo tša go phatlalatšwa eupša gape le go naganelwa ga ditheko tša ka moso) gomme go phatlalatšwa gofe goba gofe ka lebelo ka kgwebišano ye e šišintšwego ga go lekanyetše ditlamorago tše mpe tša phadišano tša kgwebišano ye e šišintšwego tšeo di lebelelwago ka kakaretšo.

Re hlaloša gape ka mabaka a gore ke ka lebaka la eng Maziv (e se gona kgwebišano ye e šišintšwego) e tla hlohleletšwa kudu go nyaka ditšhelete tša tlaleletšo le/goba (ba)motsetedi wa ka ntle go dira go phatlalatšwa ga yona ka noši ka mafelong a Fihlelela ntle le kgwebišano ye e šišintšwego.

Mabapi le boikgafo bja mekgatlo ya kopanyo ya magae a *[... sekete] ao a tlago fetišwa ka Mafelong a Bohlokwa, go ya ka bohlatse bjo bo lego gona, ga se ra hwetša bohlatse bja gore dibapadi tše dingwe mo nakong ye di be di tla nepiša karolo ye ya mmaraka ka tekanyo ye. Go na le le ge go le bjalo palo ya dibapadi tše nnyane tšeo di šomago karolong ye ya mmaraka ka ditlhagišo. Re phethile ka gore go phatlalatšwa mo ke mohola wo o itšego wa kopanyo wa kgwebišano ye e šišintšwego gomme re e lebeledišišitše ka mošomong wa rena wa go ela kgahlego ya setšhaba ye botse (ye e itšego) le ditlamorago tše mpe tša phadišano.

Khomišene ga e dire dikhwetšo tše mpe ka ga khuetšo ya kgwebišano ye e šišintšwego go mešomo gomme mekgatlo ya kopanyo e romela gore kopanyo ye e šišintšwego e ka se hlole go fokotšwa ga mošomo gofe goba gofe. Ga se ra hwetša lebaka la go se dumelelane.

Sehlopha sa Maziv se itlama go hlola goba go kgontšha mo mengwageng ya *[...] 10 000 menyetla ya mešomo ya thwii goba ye e sego ya thwii ka go tsebagatša mohlala wa kabo ya Morekiši wa Inthanete bakeng sa ditirelo mafelong a letseno la fase (bjalo ka ge go hlalošitšwe maemong). Le ge go le bjalo ga e itlame go palo efe goba efe ye e itšego ya dibaka tša mešomo ya thwii nakong ye, go ya ka pono ya rena, nako ye telele ya mengwaga ye *[...], ge go lebelelwa gore mebaraka yeo go bolelwago ka yona e letetšwe go gola ka lebelo. Maitlamo a mošomo ao a sa lebanyego (mo tabeng ye “menyetla”) go tšwa maitemogelong a rena maemong a mangwe go thata go e ela le go phethagatša ka ge e se diatleng tša mekgatlo ya kopanyo.

Ka ge e le lebaka le le tlwaelegilego gore bobedi mafapha a diselefouno le a tlhale a a gola, go na le kgonagalo ya gore mešomo e hlolwe le go kgontšhwa ke mekgatlo ye mengwe yeo e sego gona kgwebišano ye e šišintšwego. Ka lehlakoreng la tlhale ka go lebanya, re hweditše gore mešomo e tla hlolwa ke borakontraka ba meago ba mokgatlo wa boraro bao ba kgethilwego ke dibapadi tše dingwe ntle le Maziv, ka go lebanya mabapi le mafelo a Reach ge phadišano ka go thopa naga ya bobedi e phutholla. Dihlatse tša nnete di netefaditše gore go FTTH mafelo a Reach ka Afrika Borwa bjale ke nepo ya di-FNO ka moka ge go lebelelwa gore mafelo a Motheo a kgotsofetše. Go feta fao, di-FNO ga di na tshekamelo ya go aga go feta tekano gomme ge go fiwa go tšewa ga naga ga bobedi, tlhomo ya mešomo e tla nolofatšwa ke di-FNO tše dingwe ge go se gona kgwebišano ye e šišintšwego. Go ya ka pono ya rena counterfactual ya phadišano e tla tliša ka ga go thopša ga naga ka dikholego tša tlaleletšo go akaretšwa tlhomo ya mešomo ke di-FNO tše dingwe. Kganetšo yeo e laetša ditlamorago tša kgahlanong le phadišano tša kopanyo ye.

Di-SMME

Ka ga khuetšo go di-SMME re hweditše gore ditlamorago tše mpe tša phadišano (go akaretšwa theko) tšeo mafelelong di tlago ama gape le di-SMME, di tla šira mehola efe goba efe go tšwa go kgwebišano ye e šišintšwego: “Sa bohlokwa, motho ga se a swanela go lebelela fela ditlamorago tše botse go di-SMME go ya ka go phatlalatšwa eupša gape le ditlamorago tše mpe tša ka moso (theko le tšeo e sego tša theko) ka lebaka la matshwenyego a phadišano ao a amanago le yona kgwebišano ye e šišintšwego.Go ya ka pono ya rena di-SMME tše ntši di emetše go amega gampe (ka ditlamorago tše mpe tša phadišano) go feta go amega gampe (ka go phatlalatšwa mo go hlalošitšwego ka mafelong a Bohlokwa).”

Di-HDP

Re lemoga gore bobedi Vodacom le Maziv di šetše di šomiša baabi ba HDP le boikgafo bja go ‘moo go kwagalago, le mo go kgonegago’ go šomiša di-SME le di-HDP ga se bja balwa ka bontši gomme ka fao bo be bo ka se bewe leihlo ke Khomišene le go gapeletšwa ke balaodi ba phadišano. Sa bohlokwa, Khomišene e hweditše gore go na le kgonagalo ya go ba le khuetšo ye mpe go baabi ba HDP ka ge baabi ba bantši ba Vodacom HDP ba tla dira gore dikonteraka tša bona di fedišwe ka ge di swana le baabi ba HDP ba Maziv. Ga go pheko yeo e fiwago go šomana le se.

Re hweditše gore mekgatlo ya kopanyo ga se ya dira molato wa gore kopanyo ye e tla kaonafatša bokgoni bja diintasteri tša bosetšhaba go phadišana mebarakeng ya boditšhabatšhaba.

Beng ba HDP

Maziv e laolwa ke ditlamo tša molao tša intasteri ka bophara tšeo di šomago go dikhamphani ka moka tša dikgokagano tša megala. Ditlamo tše (tšeo e sego ka go lebanya go mekgatlo ya kopanyo) di akaretša gore dikhamphani ka moka tša dikgokagano tša megala di nyaka go ba le dišere ka maatlafatšo ye e itšego. Re phethile ka gore maitlamo a mekgatlo ya kopanyo ao a amanago le beng ba HDP ga a tšwetše pele ka mo go lebogegago phihlelelo ya go phatlalala mo gogolo ga beng ke di-HDP go ya ka Molao gomme a nyakega kudu ke ditlamo tša taolo tše di boletšwego ka mo godimo ge di se gona kgwebišano ye e šišintšwego.

Beng ba mošomi

Mabapi le beng ba bašomi, Maziv e itlama go hloma le go phethagatša Sekema sa Dikholego tša Bašomi mo nakong ye e itšego. Sekema se se akaretša palo ye e laeditšwego ya bašomi, yeo e thekgwago ka ditšhelete ka tšhelete ye e itšego go mošomi yo mongwe le yo mongwe. Bjalo ka ge go amogetšwe ke hlatse ya nnete ya Maziv, se ke “sekema sa phantom” e sego sekema sa beng ba dišere thwii bjalo ka ge go akantšwe go karolo ya 12A(3)(e) ya Molao.

Re hweditše gore sekema sa dikholego tša bašomi ke sekema sa kgopolo (phantom) seo se sa tšwetšego pele go phatlalala mo gogolo ga beng, kudukudu go oketša maemo a beng ke bašomi ka difemeng bjalo ka ge go akantšwe go karolo 12A(3)(e) ya Molao. Le ge go le bjalo, sekema sa phantom se swere dikholego go palo ye e itšego ya bašomi ka ditefelo tša dikabo, e lego mohola wo o tšwelelago go tšwa go kgwebišano ye e šišintšwego, yeo re e lebeledišišitšego mo mošomong wa go ela.

Molao o nyaka gore re dire mošomo wa go lekalekanya goba wa go ela wa ditlamorago tša kgahlanong le phadišano tša kopanyo ye e šišintšwego le maitlamo a mabotse a dikgahlego tša setšhaba go fihla moo a lebanego le kopanyo ye e itšego.

Re phetha ka tsela ye:

Mabapi le dipalo tša kakaretšo tša bareki/di-SMME/HDP/bašomi bao ba tlago holega go tšwa go dikholego tša dikgahlego tša setšhaba tše di itšego tša kopanyo, di amana le malapa a *[...sekete] ao a swanetšego go fetišwa (a sa kgokaganywago) le FTTH (le mehola ya kgokagano ya mešomo le ya SMME yeo e amanago le yona yeo e sego ya balwa ka bontši, eupša e amana le magae a *[...sekete] ka mafelong a Bohlokwa). Go feta fao, *[...] bašomi ba tla holega go tšwa go sekema sa phantom seo e sego sekema sa beng ba bašomi, eupša bašomi ba tla hwetša mehola ka mokgwa wa dikabo. Palo ye e sa balwago ya di-SMME le di-HDP e tla holega ka Sekhwama sa Tlhabollo ya Dikgwebo (go ya ka pono ya rena ke tšhelete ye e sa rego selo ka gare ga maemo a kgwebišano ye) le koketšego ya *[...]% ya theko ya selegae ya Maziv. Se se swanetše go lekalekanywa kgahlanong le dimilione tša bareki ba Afrika Borwa bao ba tlago amega gamped ka ditlamorago tša kgahlanong le phadišano tšeo di amanago le tahlegelo ya phenkgišano ya phadišano ka lebaka la kgwebišano ye e šišintšwego. Go feta fao, dikete tše ntši tša di-SMME tša Afrika Borwa le difeme tša HDP tšeo di šomišago ditirelo tša datha le inthanete di eme go feleletša di amegile gampe ka ditlamorago tše mpe tša phadišano tšeo di tlišitšwego ke kgwebišano ye e šišintšwego.

Lekgotla le fihleletše sephetho sa lona ka morago ga theeletšo ye telele yeo e diregilego ka matšatši a 26 mo nakong ya 20 Motsheganong 2024 go fihla ka la 27 Lewedi 2024, gomme tlhagišo ya mafelelo ye e ngwadilwego e amogetšwe ka la 16 Diphalane 2024.

Palomoka ya dihlatse tše 19 tša nnete le tša ditsebi di file bohlatse bja molomo nakong ya theeletšo.

Rekhoto ya kopanyo e akaretša bonyane matlakala a 21 944, sehlopha sa tsheko se na le matlakala a ka bago 14 307 (go sa balwe dihlomathišo tše dingwe le dihlogo tša ngangišano) gomme dihlogo tša ngangišano di fihla go palomoka ya matlakala a ka bago 555, go laetša palo ya ditaba tšeo di ngangišanwago magareng ga mekgatlo yeo Lekgotla le bego le swanetše go e ela hloko, le go raragana ga molato.

*[...] e laetša dipalopalo tšeo mekgatlo ya kopanyo e di boletšego bjalo ka tshedimošo ya sephiri.

E ntšhitšwe ke:

Gillian de Gouveia, Molaodi wa Dikgokagano

Legatong la Lekgotla la Phadišano la Afrika Borwa

Sele: +27 (0) 82 410 1195

E-Mail ya go dira dilo: GillianD@comptrib.co.za

Twitter: @comptrib